شهر اهواز، مرکز استان خوزستان و یکی از کلان شهرهای ایران است. اهواز چهارمین شهر ایران از نظر وسعت بعد از تهران، مشهد و تبریز است. کارون، رود معروف ایران از کوه های بختیاری سرچشمه می گیرد و پس از ورود به این شهر آن را به دو قسمت مختلف شرقی و غربی تقسیم می کند و زیبایی شهر را دو چندان می کند. بنا به دلیل تاریخی بودن و طبیعتی زیبا و گوناگون منطقه ای می توانید همزمان از طبیعت کوهستانی و جلگه ای خوزستان لذت ببرید. با شروع فصل پاییز تا پایان اردیبهشت ماه، تورهای خوزستان با قطار و اتوبوس مسافران بسیار زیادی برای بازدید از این استان روانه سفر می شوند.
اهواز شهرهای مختلف ایران را به بنادر مهم آبادان، خرمشهر، امام خمینی و ماهشهر متصل می‌کند. این شهر منبع اصلی نفت کشور است. اهواز محل سکونت افراد مختلف از گذشته اعم از عرب و لر بوده است. سایر مردم اهواز یهودی هستند. بیشترین جمعیت استان خوزستان در اهواز زندگی می کنند. لباس مردان اهواز بلند و سفید است و دشداشه نام دارد.
خوزستان به دلیل وجود رودخانه ها و زمین های نسبتاً حاصلخیز، مکان مناسبی برای شکل گیری تمدن های گذشته بوده است. قدمت برخی از اقلام کشف شده در این استان به بیش از ده هزار سال پیش باز می گردد. اهواز در طول تاریخ بارها دچار ویرانی شده است. از قدمت دقیق این شهر اطلاعات کافی در دست نیست. مردم عیلامی، شهر باستانی تاریانا را در محل فعلی اهواز بنا کردند که پس از از دست دادن قدرت، ویران شد. اردشیر یک بار دیگر تاریانا را ساخت، با ساختن سد بر فراز کارون توسط اردشیر، این شهر وارد دوره رونق شد.
استان خوزستان در زمان تأسیس حکومت ایلامی و انتخاب شوش به عنوان پایتخت آن به یکی از مهمترین مراکز تمدن جهان باستان تبدیل شد. شوش اولین شهر ایران است و قدمت آن به بیش از شش هزار سال پیش باز می گردد. پس از دوره عیلامی و تشکیل امپراتوری هخامنشی، خوزستان اهمیت خود را حفظ کرد و شوش به عنوان پایتخت زمستانی از طریق راه شاهی به تخت جمشید متصل می شد.
کاخ ها و بناهای تاریخی متعددی نیز در شوش ساخته شد. اهواز در زمان هخامنشیان هوج و داریوش بزرگ نامیده می شد و در کتیبه بیستون خوزستان را خوز می نامیدند. خوز به معنی نیشکر است و چون در استان خوزستان نیشکر فراوان است نام این استان را خوزستان گذاشتند. اهواز شهر مهمی در دوره ساسانی و از مراکز عمده تولید پارچه بود. علاوه بر این، شهر اهواز به دلیل موقعیتش در ساحل کارون که مرکز کشتیرانی بود، مرکز اصلی تجاری و منطقه مناسبی برای مبادله کالا بود.
در دوره اردوان چهارم از سلسله اشکانی، اهواز برای مدتی پایتخت بود. در جنگ اردشیر و اردوان ششم، اردشیر بر اردوان غلبه کرد و اهواز آسیب های فراوانی دید. اردشیر، مؤسس سلسله ساسانی، دو شهر را در محل قدیمی اهواز تأسیس کرد. یکی از آنها محل سکونت تجار و دیگری محل سکونت اعیان بود. در دوره ساسانی، به ویژه اردشیر، سدهایی بر روی رودخانه کارون ساخته شد.
مجاری حاصل و نهرهای مختلف آب، زمین های کشاورزی را آبیاری و رونق بخشید. پس از قرن ششم به دلیل فرسودگی سدها و پایین آمدن سطح آب، اهواز دیگر رونقی نداشت. از دیگر دلایل وخامت آن درگیری ها و جنگ های محلی و شیوع بیماری هایی مانند وبا و طاعون بود. همزمان با حفر کانال سوئز توجه جدیدی به این منطقه شد که منجر به کوتاه شدن مسیر تجارت دریایی اروپا شد. ناصرالدین شاه نیز از این فرصت برای توسعه تجارت و کشتیرانی در رودخانه کارون بهره برد و کشتیرانی در کارون را برای خارجی ها آزاد کرد و بندری در اهواز به نام بندر ناصری تأسیس کرد. در پی ساخت بندر ناصری، نام اهواز را به ناصریه تغییر داد و رضاشاه نیز در دوره پهلوی نام شهر را به نام باستانی اهواز تغییر داد.
در اهواز قدیم زبان خوزی به ویژه در دوران هخامنشیان تا سقوط خوزستان به دست اعراب رواج داشت. در حال حاضر مردم اهواز عمدتاً به زبان فارسی یا عربی صحبت می کنند. لهجه های لری, ترکی و کردی نیز در خوزستان وجود دارد.
استان خوزستان دارای فرهنگ متنوع و لباس های سنتی است که نشان دهنده تاریخ و فرهنگ آن است. لباس سنتی مردان اهوازی به صورت پیراهن سفید بلند و ساده که تا مچ پا می رسد و یقه ای دیپلماتیک (عراقی) یا گرد (اماراتی) دارد شبیه است که به آن دشداشه می گویند.این لباس با روسری به نام چفیه که به دور سر و گردن بسته می شود تکمیل می شود.
>لباس سنتی زنان اهوازی، جلابیب نام دارد. این یک لباس بلند گشاد است که تمام بدن را می پوشاند و معمولاً در رنگ های روشن است. پارچه های جلابیب معمولاً از پارچه های سبک وزن و از جنس پنبه یا ابریشم ساخته می شوند و با طرح های پیچیده تزئین می شوند. زنان همچنین روسری به نام حجاب می پوشند که مو و گردن را می پوشاند.
آیین باران: در برخی مناطق این استان، آیین باران در مواقع خشکسالی برگزار می شود. در این مراسم مردمان محلی دور هم جمع می شوند و شعر خاصی می خوانند.
شاهنامه خوانی: یکی از سنت های عشایر بختیاری در خوزستان، شاهنامه خوانی است. شاهنامه خوانی منظومه حماسی ملی ایران است که توسط شاعر پارسی گوی فردوسی سروده شده است.
آیین گرگیعان: مردم عرب در ماه مبارک رمضان مراسم و آداب زیادی دارند که یکی از آنها گرگیعان نام دارد. این مراسم به مناسبت ولادت امام حسن مجتبی (ع) برگزار می شود. بچه های محل در شب نیمه دوم ماه مبارک رمضان لباس نو می پوشند و به خانه ها می روند و آیاتی می خوانند. در این مراسم اهالی خانه به بچه هایی که سبد در دست دارند شیرینی می دهند. این مراسم تا نیمه شب ادامه دارد.
در ماه محرم، مراسم عزاداری امام حسین (ع) هر ساله در استان خوزستان با شکوه برگزار می شود.
خوزستان به عنوان سرزمین تنوع قومیتی در کشور، محل تلاقی چندین فرهنگ است. هر یک از این فرهنگ ها، ویژگی های خاص خود را در همان زمان حفظ کردند. موسیقی نیز از ویژگی های بارز این اقوام است. هر منطقه ای موسیقی خاص خود را دارد. در میان قبایل عرب، موسیقی تحت تأثیر شباهت های خاصی به موسیقی جنوب عراق است. در میان عشایر بختیاری، موسیقی جایگاه ویژه ای دارد و در آیین های شادی و عزا به کار می رود و به وسیله آلات موسیقی محلی نواخته می شود.
اگرچه امروزه غذاهای ایرانی در استان خوزستان تهیه می شود، اما غذاهای محلی، هنوز جایگاه ویژه ای دارند. برخی از عادات غذایی مردم استان خوزستان جالب است، انواع غذای تابستانی و زمستانی دارند و در تابستان از میهمانان خود با شربت آلبالو و زعفران و در زمستان با خرما و کنجد پذیرایی می کنند. رنگینک یک غذای بسیار خوشمزه و مقوی است که در وعده های ناهار و شام سرو می شود.
ماهی یکی از مهم ترین غذاهای محلی استان است. قلیه ماهی یک غذای خوش طعم است که با ماهی کبابی و تمر هندی طبخ می شود. آبگوشت غذای رایج روستائیان و شهری است. آش ماست، کنجد، کباب ماهی، میگو، آش عدس و خرمای داغ از دیگر غذاهای خوش طعم این استان هستند.
از سوغات اهواز می توان به خرما، شیرینی خرما، لباس، منبت کاری، سفالگری، صنایع دستی و نخل بافی اشاره کرد. در نخل بافی با استفاده از برگ های خشک خرما، وسایلی مثل سبد و حصیر می بافند.
اگرچه صنایع دستی مانند گذشته چندان رایج نیست، اما هنوز تولیدکنندگانی هستند که به تولید ابزار دستی و لوازم جانبی مشغول هستند. کارهایی مانند پارچه بافی، گلیم، قالیچه، گیوه (کفش سنتی) و همچنین چوب تراشی، میناکاری و تولید آلات فلزی نیز در اهواز و خوزستان رایج است.
اتوبوس: اتوبوس روزانه از اهواز به تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، کرمان، بوشهر، خرمشهر، یاسوج و ... تردد می کند.
فرودگاه بین المللی اهواز: این فرودگاه، روزانه پروازهای مستقیم به تهران، شیراز و اصفهان و پروازهای هفتگی به دبی و مشهد دارد. چندین شرکت هواپیمایی از جمله ایران ایر، ماهان، آسمان، نفت و کاسپین در حال ارائه خدمات در این فرودگاه هستند.
قطار: قطار، روزانه به مقصد تهران، خرمشهر و بندر امام خمینی تردد دارد. اهواز، نقطه اتصال اصلی قطارهایی است که از بنادر جنوبی به سمت تهران حرکت می کنند و از تهران می توانید قطار را عوض کنید و به شهر های دیگر بروید.
رودخانه کارون پرآب ترین و بزرگ ترین رود ایران و طولانی ترین رود با طول 950 کیلومتر است. این رودخانه در کتیبه های باستانی، کوهرنگ نامیده می شود. اولین تمدن بشری نیز در کنار این رودخانه شکل گرفت. این رودخانه همچنین تنها رودخانه ای است که قابلیت کشتیرانی در برخی نقاط را دارد. آب شرب کلان شهر اهواز از این رودخانه تامین می شود و همچنین تفرجگاه های مطلوب و مرکز تجاری خوبی را فراهم کرده است. کارون از کوه زردکوه در استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه می گیرد. هشت پل بر روی رودخانه کارون وجود دارد که شرق و غرب اهواز را به هم متصل می کند.
یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری اهواز، پل های آن است. امروزه هشت پل بر روی کارون وجود دارد. پل اول که پل سیاه نام دارد برای عبور قطار است. در میان این پل ها، پل اول (پل معلق) و پل هفتم به دلیل سبک معماری و طراحی منحصر به فردشان، زیبایی شهر را دوچندان کرده اند.
پل معلق یکی از زیباترین پل های اهواز است که بر روی رودخانه زیبای کارون واقع شده و توسط دو مهندس آلمانی ساخته شده است، کار نجاری این پل را غلامحسین صالحی کلام، نجار آن زمان انجام داده است.
این پل در سال 1315 در زمان رضا شاه پهلوی بر روی رودخانه کارون ساخته شد ، که دارای دو قسمت پل معلق (یکی ۱۳۶ متری و دیگری ۱۳۰ متری) و سه قسمت قوسی ۴۹ متری هست. پل سفید یا معلق، دو بخش شرقی و غربی اهواز را بهم متصل می‌کند و در حدفاصل میدان شهدا و خیابان فلسطین واقع شده است.
پل هفتم، بلوار توحید و خیابان شهید چمران را به هم متصل می کند. طول این پل حدود 490 متر است و طولانی ترین و زیباترین آبشار مصنوعی خاورمیانه را دارد. افراد زیادی از این پل عبور می کنند و از زیبایی آن لذت می برند. فواره ها در دو طرف قرار دارند و در طول شب با لامپ های رنگارنگ روشن می شوند.
چغازنبیل یک عبادتگاه باستانی در دوره عیلام است که در حدود 1250 سال قبل از میلاد ساخته شده است. این بنای باقی مانده از شهر باستانی دورانتاش و در نزدیکی شهر باستانی شوش قرار دارد. این بنا به عنوان اولین اثر ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو محسوب می شود و ارزش های استثنایی و جهانی را توسط جامعه بین المللی به دست آورد. خاورشناسان ،چغازنبیل را اولین بنای مذهبی ایران می دانند.
چغازنبیل در جنوب غربی ایران در استان خوزستان قرار دارد. این سازه در 40 کیلومتری شهر باستانی شوش قرار دارد. این بنا توسط پادشاه اونتاش-ناپیریشا عمدتاً برای احترام به خدای بزرگ اینشوشیناک ساخته شد. چغازنبیل که نام باستانی این بنا است، کلمه ای محلی است که از دو کلمه چغا (در زبان لری به معنی تپه) و زنبیل (به معنی سبد) تشکیل شده است. این کلمه اشاره ای به موقعیت معبد بر روی تپه ها است و آن را به یک سبد وارونه شبیه سازی می کند. ارتفاع اولیه این بنا 52 متر در پنج طبقه بوده است. امروز 25 متر و دو طبقه از آن باقی مانده است.
هفت تپه یک محوطه باستانی در استان خوزستان است که در فاصله تقریبی ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شوش قرار دارد. گستردگی این محوطه باستانی مورد توجه کاوشگران مختلف قرار گرفته است. بر اساس نظریات، این محوطه باستانی، قبل از ویرانی، در دوران حکومت عیلام مرکز مهم سیاسی بوده است. مساحت این بنای تاریخی تقریباً 1.5 کیلومتر مربع است. در مقبره های معبد 21 یا 22 اسکلت وجود دارد. همچنین سکوی آرامگاه به قسمت‌های مختلفی تقسیم شده و گواه آن است که این معبد برای دفن افراد عادی استفاده می‌شد و مقبره سلطنتی نیست.
این موزه توسط دکتر نگهبان، همزمان با کاوش هایی با هدف نگهداری، حفاظت و نمایش اقلام مکشوفه تکمیل شد. این معماری از معماری محلی اقتباس شده و با حس معماری عیلامی الهام گرفته شده است. با شروع جنگ در سال 1359، موزه تعطیل شد و بسیاری از اشیاء به سایر مراکز میراث فرهنگی منتقل شدند. در سال 1377 این موزه به عنوان مرکز مطالعاتی محوطه های چغازنبیل و هفت تپه بازگشایی شد. این مرکز دارای کارگاه مرمت، آزمایشگاه مصالح، کتابخانه، مرکز کامپیوتر و نگهداری اشیا می باشد.
بنای معین التوجار یکی از بناهای قدیمی اهواز است که متعلق به تاجر برجسته، حاج محمد تقی معین آل توجار بوده است. این بنا که قدمت آن به دوره قاجاریه می رسد در کنار رودخانه کارون ساخته شده است. معین آل توجار، از بازرگانان مشهور شوشتر بود که به دلیل اصالت بوشهری به معین التجار بوشهری نیز معروف بود، وی با تکمیل بندر ناصریه، به اهواز آمد. دفتر خود را همراه با حمام، بازار، باغ و مسجد در کنار رودخانه ساخت. این بنا تا چند سال پیش به عنوان انبار مورد استفاده قرار می گرفت. حدود 17 سال پیش، بیشتر مجموعه به دلیل آتش سوزی از بین رفت.خانه معین التوجار، در اهواز، خیابان ۲۴ متری، خیابان کاوه غربی، نبش اول واقع شده است.
بازار عبدالحمید، واقع در شرق اهواز یکی از بازارهای سنتی این شهر است. بازار عبدالحمید در گذشته یکی از بازارهای مرکزی و اصلی اهواز بود که اغلب محلی برای ثروتمندان محسوب می شد. این بازار در حال حاضر به عنوان یکی از بازارهای محلی اهواز و یکی از ارزان ترین بازارهای شهر فعالیت می کند.
امامزاده علی بن مهزیار اهوازی یکی از اماکن مذهبی و زیارتی اهواز است که مراسم مذهبی مختلفی در آن برگزار می شود و بنای آن یکی از قدیمی ترین بناهای اهواز است. وی از دوستان امام رضا و از علمای عصر خود بود.
شهر اهواز دیدنی های زیادی دارد و دیدن آداب و رسوم آن ها از نزدیک بسیار جذاب است. فصل پاییز به دلیل هوای معتدل آن بهترین زمان برای گشت و گذار در این شهر است.
EchoTechTeam 
نظرات کاربران
ثبت نظر مشاهده نظر ها