ایکائو چیست و کدهای آن به چه معناست

ایکائو یا سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی International Civil Aviation Organization به‌ صورت مخفف ICAO  یک نهاد تخصصی سازمان ملل متحد است.
مأموریت ایکائو هماهنگ‌سازی استانداردهای بین‌المللی پروازی و مدیریت خطوط هوایی در سطح جهان است.

ایکائو بر اساس کنوانسیون شیکاگو ایجاد شده و بسیاری از کشورهای دنیا به آن پیوسته‌اند. مقر دائمی ایکائو در مونترال کانادا است، اما به‌طور موقت می‌تواند به محل دیگری منتقل شود.
نپرداختن حق عضویت در این سازمان مانند سازمان ملل می‌تواند موجب تعلیق حق رأی آن عضو شود.

قرارداد هواپیمایی کشوری بین‌المللی که سازمان ایکائو بر اساس آن تاسیس شده هواپیماها را به دو نوع کشوری و دولتی تقسیم کرده و اعلام داشته که این قرارداد فقط هواپیماهای کشوری را شامل می‌شود. معاهده تعریفی از هواپیماهای کشوری به دست نداده اما از آنجا که انواع هواپیماهای دولتی را تعریف کرده می‌توان گفت هواپیماهایی که دولتی نباشند و پرواز بین‌المللی انجام دهند هواپیمای کشوری محسوب می‌شوند. هواپیمای دولتی هم در ماده ۵ این معاهده هواپیماهایی که کارهای نظامی، گمرکی و شهربانی (نیروی انتظامی) را انجام می‌دهند تعریف شده‌اند. ابهام واژه هواپیمای دولتی باعث شده تا نظرات مختلفی در مورد دایرعه شمول آن بیان می‌شود. یکی از نویسندگان به نام ورشور در کتاب مقدمه‌ای بر حقوق هوایی خود هواپیماهای دولتی را شامل هواپیماهای نظامی و انتظامی یعنی هواپیماهایی که بخشی از نیروهای مسلح را تشکیل می‌دهند، هواپیماهای گمرک، پست، هواپیماهای حامل سران و مقامات بلندپایه کشورها و هواپیماهای در حال ماموریت ویژه دانسته است.

شورای ایکائو

شورای ایکائو نهاد اصلی تصمیم‌گیری در این سازمان است و از نمایندگان ۳۳ کشور عضو ایکائو که توسط اعضای مجمع عمومی برای مدت سه سال انتخاب می‌شوند، تشکیل می‌شود.
شما می توانید اطلاعات دقیقتری را از وب سایت آن بدست بیاورید www.icao.int

کد فرودگاهی ایکائو یا مکان‌یاب ایکائو (آی-کی-او تلفظ می‌شود /ˌaɪˌkeɪˈoʊ/)، کدی چهارحرفی (رقمی) است که هر یک از فرودگاه‌های دنیا را با آن می‌توان نشان داد. این کدها توسطسازمان بین‌المللی هواپیمایی مسافری تعریف و در سند ایکائو۷۹۱۰:مکان‌یاب منتشر شده‌اند.

کد ایکائو برای برنامه‌ریزی پرواز و کنترل ترافیک هوایی استفاده می‌شود. این کدها با کدهای یاتا که برای مقاصد عمومی مثل جدول‌های شرکت‌های هوایی، رزرو کردن‌ها یا جابه‌جایی بار استفاده می‌شوند، یکی نیستند. به عنوان مثال، مسافران که استفاده از فرودگاه هیترو لندن استفاده می‌کنند حتماً با کد یاتا LHR آشنا هستند، اما کد ایکائو EGLL را نشنیده‌اند.

کد ایکائو همچنین برای شناسایی دیگرنقاط مانند ایستگاه‌های هواشناسی، ایستگاه سرویس پروازهای بین‌المللی یا مراکز کنترل محیطی استفاده می‌شوند، اینکه این سیستم‌ها در فرودگاه وجود دارند یا خیر.

بر خلاف کد یاتا، کد ایکائو یک ساختار منطقه‌ای (جهان به چند بخش تقسیم کرده) دارد. کدها ایکائو یکتا هستند و همهٔ اطلاعات لازم را به اطلاع می‌رسانند. به طور کلی، حرف اول به قاره اختصاص داده شده است. حرف دوم نشان دهندهٔ کشور است و حرف‌های سوم و چهارم متعلق به فرودگاه مربوطه هستند. استثنابرای کشورهای بزرگ وجود دارد، حرف اول نشان‌دهندهٔ کشور و حرف‌های ۲-۴ برای فرودگاه هستند. در هر صورت، کد ایکائو بر خلاف کد یاتا چهار چوب جغرافیایی ارائه می‌دهد. با استفاده از مثال قبل فرودگاه هیترو، اگر کسی می‌داند که کد ایکائو برای هیترو EGLL است، پس می‌تواند نتیجه بگیرد که فرودگاه EGNH جایی در انگلستان (فرودگاه بین‌الملی بلکپول) قرار دارد. از سوی دیگر، دانستن اینکه کد یاتا برای هیترو LHR است، برای آن فرد نشان‌دهندهٔ این نیست که فرودگاهی با کد LVH هم در لندن قرار دارد.(این فرودگاه ویلیام تی پایپر مموریال در پنسیلوانیا در آمریکا قرار دارد.)

کدهای I، J و X در هیچ یک از نشانگرهای ایکائو به عناون حرف اول استفاده نمی‌شوند. Q برای ارتباطات رادیوی بین‌المللی و استفاده‌های اختصاصی غیرجغرافیایی کاربرد دارد. 

برای آمریکا و کانادا، تقریباً کدهای یاتا و ایکائو شبیه هم می‌باشند. دراینجا فقط حروف K و C از اول کد ایکائو حذف شده‌اند. به عنوان مثال می‌توان به YYC و CYYC (فرودگاه بین‌المللی کلگاری، کلگاری، آلبرتا) در کانادا یا IAD و KIAD (فرودگاه بین‌المللی واشینگتون داللز، چانتیلی، ویرجینیا) در آمریکا اشاره کرد. این کدها نباید با کدهای نشانی تماس رادیویی و تلویزونی اشتباه گرفته شوند با وجود اینکه هر دو کشور از کدهایی شبیه برای این منظور استفاده می‌کنند. آلاسکا، هاوایی و سرزمین‌های ایالات متحده آمریکا دارای کدهای ۲ حرفی مخصوص به خود هستند، کدهای یاتا آنها مانند کشورهای دیگر با کد ایکائو متفاوت است. برای مثال، فرودگاه بین‌المللی هیلو (ITO دربرابر PHTO) و فرودگاه بین‌المللی جونیا (PAJN دربرابر JNU).

در منطقه L (جنوب اروپا) تمامی کدهای دو حرفی پر شده‌اند و کد جدیدی نیز نمی‌توان اضافه کرد.

کد ZZZZ نیز به طور معمول وقتی کد ایکائو برای فرودگاهی وجود نداشته باشد در جدول‌های پرواز استفاده می‌شود.

منبع اطلاعات:wikipedia